Online datingfraude: Wat is het en wat kun je er tegen doen?

Datingfraude, je hoort er steeds meer over. De meest recente cijfers geven aan dat er jaarlijks vele miljoenen euro’s worden verdiend door datingfraude. Daarnaast is er ieder jaar een grote groei waarneembaar in het aantal slachtoffers van datingfraude.

Slachtoffers komen vaak bij de politie terecht, maar met een aangifte wordt door de politie vaak niet veel gedaan. Bij Fraudehelpdesk.nl kunnen slachtoffers ook terecht met hun meldingen. Deze stichting zet zich in voor de bewustwording van de Nederlandse burger op het gebied van diverse soorten fraude.

Wat is datingfraude?

Datingfraude is een manier van fraude waarbij criminelen via datingsites slachtoffers verliefd maken en overhalen om geld te versturen. Middels datingfraude proberen criminelen via internet in te spelen op gebruikers van verschillende datingsites. Nadat het vertrouwen van het slachtoffer gewonnen wordt (dit duurt soms weken of maanden), probeert de fraudeur het slachtoffer op slinkse wijze te overtuigen om geld over te maken. Vaak via methodes die in Nederland lastig na te trekken zijn (bijvoorbeeld: Moneygram of Western Union). De exacte methode die de oplichters hanteren varieert per geval, maar er zijn een aantal herkenbare signalen die een belletje bij je moeten laten rinkelen als je met iemand in gesprek raakt op een datingsite.

Hoe gaat datingfraude in zijn werk?

Er zijn een aantal stappen die deze oplichters nemen om je in te palmen en je te overtuigen om geld naar ze over te maken. Probeer signalen zo snel mogelijk te herkennen en stappen te ondernemen.  De werkwijze van fraudeurs bestaat veelal uit onderstaande punten.

1. Slachtoffer kiezen
   Slachtoffers worden vaak nauwkeurig geselecteerd. Vaak worden mensen getarget die gevoelig zijn en eerlijkheid hoog in het vaandel hebben staan.
2. Sympathie kweken
   Ze schetsen een nare situatie voor zichzelf en proberen hiermee sympathie bij jou op te roepen. Ze komen vaak met verzonnen verhalen, waarbij ze claimen dat ze weduwe of weduwnaar zijn of alleen een kind hebben moeten opvoeden. Daarnaast claimen fraudeurs vaak dat een eerdere partner is vreemdgegaan.
3. Jouw problemen accepteren
   Een fraudeur staat er maar al te graag voor open om over al jouw problemen te praten. Je emotionele bagage neemt hij maar al te graag in ontvangst en hij zal je alles vragen over  het leed dat jou is aangedaan, zodat je daarna gemakkelijker bent in te palmen.
4. Je gedrag veranderen
   Door je ontzettend veel berichten te sturen, zowel overdag als ‘s avonds of zelfs midden in de nacht, probeert de fraudeur in te spelen op je emotie en meer ruimte in te nemen in je hoofd. Hij of zij wil dat je de hele dag alleen maar aan hem of haar denkt en dat jullie in recordtempo een super intieme relatie opbouwen.
5. Spiegelen
   Ze willen alles van je weten en proberen hier vervolgens handig op in te spelen. Als jij aangeeft van klassieke muziek te houden, zullen ze direct antwoorden dat ze de vierde symphonie van Bach prachtig vinden. Al jouw interesses zijn toevallig ook hun interesses. Ze proberen je gedrag zo goed mogelijk te spiegelen zodat jullie zoveel mogelijk gemeen hebben.
6. Afkappen
   Zodra je iemand buiten jullie relatie erbij wilt halen zal de fraudeur dit snel afkappen. Ze willen immers niet ontdekt worden, en voor een derde persoon kan het soms makkelijker zijn om een oplichter te herkennen.
7. Je uit je comfort-zone halen
   Door jou dingen te laten doen die je nooit eerder hebt gedaan, proberen ze op je in te spelen. Het kan hier bijvoorbeeld gaan om foto’s van seksuele handelingen, waar ze je later mee kunnen chanteren. Maar ook bij een uiteindelijke betaling zal hij je vragen om snel te handelen en internationale betaalmethodes te gebruiken waar je waarschijnlijk nog nooit mee hebt gewerkt.
8. Een droom met je opbouwen
   Ze zullen altijd een scenario schetsen waarbij ze een droom met jou willen opbouwen. Wellicht doen ze alsof ze bijna met pensioen kunnen of vervroegd verlof krijgen vanuit het leger. Samen plannen jullie je fantasieleventje, iets waar hij maar al te graag aan meedoet.

Voorschotfraude

Datingfraude is een typische vorm van voorschotfraude die vaak door Nigeriaanse bendes wordt uitgevoerd. Hierbij worden bovenstaande methodes gebruikt om je in te palmen. Hierna gaat de fraudeur proberen je geld afhandig te maken. Hij zal je vragen om geld over te maken via niet geverifieerde betaalmogelijkheden die niet te traceren zijn in Nederland (zoals Moneygram of Western Union).

Veel datingfraudeurs gebruiken verschillende redenen waarom ze plotseling geld nodig hebben. Hieronder enkele veelgebruikte voorbeelden:

• Heeft geld nodig voor een ticket om naar Nederland te komen
• Vraagt een bijdrage voor een financiële tegenvaller
• Moet snel geld hebben voor de aanvraag van een visum
• Heeft een hotelrekening die snel voldaan moet worden
• Een medisch noodgeval in de familie zorgt ervoor dat de fraudeur snel geld nodig heeft

In bijna alle gevallen is het zaak dat het geld zo snel mogelijk binnen moet zijn, er zit eigenlijk altijd spoed bij. De reden dat ze zelf de rekening niet kunnen voldoen is vaak omdat pinpas of creditcard zogenaamd is geblokkeerd, aan zijn limiet zit of dat ze beroofd zijn. Het kan zijn dat de fraudeur je oproept het geld over te maken naar zijn ‘bank manager’. Dit is in dat geval vaak een buitenlandse naam van iemand die ook in het complot betrokken is.

Hoe herken ik een datingfraudeur?

Welke taal spreekt mijn datingmatch?

Vaak zijn de fraudeurs niet afkomstig uit Nederland. De meeste datingfraudeurs zitten in West Afrika of Oost Europa, en zijn daarom ook erg lastig om te pakken te krijgen voor de Nederlandse justitie.  Doordat ze niet uit Nederland komen spreken ze vaak gebrekkig Nederlands of alleen Engels. Mocht je iemand ontmoeten die Nederlands is, wees dan alsnog op je hoede. Hoewel het merendeel van de oplichters niet Nederlands is, zijn er wel Nederlandse datingfraudeurs actief op datingsites.

Welke foto gebruikt de ander in zijn datingprofiel?

Zodra je contact met iemand hebt is het belangrijk dat je een soort simpele screening doet. Datingfraudeurs gebruiken uiteraard nooit hun eigen naam of foto. Een erg herkenbare foto die veel wordt gebruikt door datingfraudeurs is een foto van landmachtofficier Marco Kroon (zie foto hiernaast).
Niet elke fraudeur gebruikt dezelfde afbeelding, dus het is niet verkeerd om zelf een beetje onderzoek te doen. Je kunt bijvoorbeeld gaan kijken of de profielfoto van de persoon die je voor je hebt wel echt van die persoon is. Je kunt hiervoor Google gebruiken:

Door op het cameraatje te drukken bij Google afbeeldingen klapt er een venster uit waar je een eigen foto kunt uploaden, of een link invullen.

Als Google geen match geeft, weet je dat de afbeelding niet vaker is gebruikt op het (openbare) internet. Het grootste gedeelte van alle datingfraudeurs zijn op deze manier te ontdekken. Er zijn er echter ook fraudeurs die het slimmer aanpakken en een afbeelding gebruiken die niet vaker voorkomt op internet.

Als second opinion kun je ook nog de website Tineye raadplegen. Deze website werkt ongeveer hetzelfde als de afbeeldingzoeker van Google, maar doorzoekt vaak nog een aantal andere websites.

Hoe communiceert deze persoon met mij?

Probeer op te letten op de manier hoe iemand je benadert en wees huiverig wanneer iemand op een datingsite snel aanhankelijk of erg romantisch overkomt. Veel datingfraudeurs zoeken hun slachtoffers gericht op. Ze zoeken vaak naar profielen van gebruikers die betrouwbaar en eerlijk overkomen, iemand die gevoelig is voor manipulatie en bij wie ze gemakkelijk het vertrouwen kunnen winnen. Vaak is het tempo waarop deze mensen een relatie op willen bouwen erg snel. Ze benaderen je daarom op veel verschillende tijdstippen en zijn niet bang om supersnel intieme gesprekken uit te wisselen. Hoewel veel andere mensen niet snel zitten te wachten op iemand die emotionele bagage bij zich draagt, zoeken deze oplichters juist zulke personen op. Ze willen alles zo snel mogelijk van je weten en vinden het erg fijn als jij je hart bij hen lucht, zodat je meer vertrouwen in ze krijgt.

Achterdochtig gedrag

Een datingfraudeur wil niet graag dat anderen om jou heen van jullie relatie of contact af weet. Een buitenstaander kan gemakkelijk jullie opgebouwde band verbreken of bedenkingen hebben bij jouw acties. Een fraudeur zal je dan ook altijd afkappen zodra je graag met vrienden of bekenden wilt praten over je dating avonturen. De fraudeur zal altijd zeggen dat “anderen het niet begrijpen” of  dat “anderen willen niet dat je gelukkig bent”. Een datingfraudeur heeft opvallend veel met je gemeen. Zodra jij zegt dat je favoriete muziek Michael Jackson is, zal dat ook zijn favoriete artiest zijn. Als je aangeeft veel van de herfst te houden, zal hij/zij zeggen dat dat erg toevallig is omdat zijn favoriete kleuren bruin en groen zijn.

Hoe profileert deze persoon zichzelf?

Een fraudeur speelt in op je emoties en probeert sympathie te wekken voor zijn of haar situatie. Hierbij doen ze zich vaak voor als weduwe of weduwnaar. Andere veel gebruikte smoesjes zijn: “Mijn partner is vreemdgegaan” of ze vertellen dat ze in hun eentje een kind hebben moeten opvoeden. Als het verhaal van je online datingpartner een beetje té zielig klinkt, dan moet er een belletje bij je gaan rinkelen. De oplichter probeert je in te palmen met zijn dromen van een een nieuwe start en een fantasie-leven met jou. In een ander geval verklaart de fraudeur een zakenman te zijn die veel in het buitenland is en erg succesvol is, maar op dit moment “niet bij zijn geld kan”.

Gebruikte techniek

Een fraudeur zal nooit zijn gezicht live willen laten zien. Hoewel de datingfraudeur maar al te graag communiceert via e-mail, whatsapp, SMS en soms ook telefonisch, zijn ze nooit in staat om te videobellen via bijvoorbeeld Skype of Facetime. Hij of zij zal altijd smoesjes paraat hebben waarom dat op dit moment niet mogelijk is. Ze zullen altijd met smoejes komen als: “Ik heb geen webcam/smartphone” of “Mijn internetverbinding is niet stabiel”.

Tips om geen slachtoffer te worden van datingfraude?

Toch kan het lastig zijn om een datingfraudeur te herkennen en daarom zijn er een aantal dingen die je absoluut niet moet doen voordat je fysiek contact hebt gehad met een datingmatch en je meer kennis hebt van de persoon achter het datingprofiel.

Volg je instinct
Waneer iets te mooi klinkt om waar te zijn, is dit het meestal ook. Zodra je ook maar het kleinste vermoeden hebt dat er iets mis is, wees dan extra op je hoede.

Denk aan je privacy en deel geen gevoelige informatie
Deel in geen geval je NAW gegevens of telefoonnummer met iemand die je pas kort kent via internet. Iemand met verkeerde intenties kan deze data goed gebruiken, bijvoorbeeld om geld af te persen of op andere manieren te scammen.

Stuur nooit geld naar onbekenden en mensen die je niet vertrouwt
Let er op dat je niet zomaar geld stuurt naar mensen die je niet kent of niet vertrouwt. Dit klinkt misschien logisch, maar deze fraudeurs kunnen gemakkelijk inspelen op je gevoelens en hebben trucjes in huis om je te imponeren en in te palmen.

Praat met anderen over je online dating ervaringen
Door je ervaringen met anderen te delen kan er bij iemand anders misschien een lichtje gaan branden, terwijl jij zelf nog niets door hebt. Probeer zo transparant mogelijk te praten over je online dating ervaringen.

Houd communicatie zoveel mogelijk op de datingsite
Datingsites hebben zelf vaak een goed beleid om oplichters te weren van hun site. Op de bekende datingsites worden profielen handmatig gecheckt om verdachte profielen er tussenuit te halen. Door je communicatie op de datingsite te houden kun je er voor zorgen dat datingsites kunnen ingrijpen zodra zij iets vermoeden.

Wat moet je doen als je slachtoffer bent geworden van datingfraude

Meld de fraude bij Fraudehelpdesk.nl
Door de fraudemelding door te geven aan de Fraudehelpdesk komt er meer inzicht in de werkwijze van fraudeurs. Daarnaast kan de Fraudehelpdesk je het beste adviseren wat je verder kunt doen. Ze krijgen dagelijks meldingen binnen van datingfraude en weten precies hoe fraudeurs te werk gaan.

Doe aangifte bij de politie
Hoewel de politie momenteel niet veel doet met de aangiftes van datingfraude, is het wel zo dat als er meer meldingen binnenkomen dat het meer zichtbaar wordt voor de politie. Als er genoeg meldingen van fraude binnenkomen, wordt de politie steeds actiever.

Meld de fraude op de datingsite
De meeste datingsites doen er alles aan om fraudeurs en nepprofielen te weren uit hun profielenbestand. Door jouw melding kunnen zij hun systeem optimaliseren en oplichters makkelijker en beter weren van hun website.

Blokkeer alle communicatie met de fraudeur
Zorg ervoor dat je het e-mailadres van de oplichter blokkeert, alsmede zijn telefoonnummer uit je telefoon wist en blokkeert voor zover dat mogelijk is. Zorg ervoor dat er geen mogelijkheid meer is voor de fraudeur om contact met je op te nemen.

Stuur geen geld meer
Het kan zijn dat de oplichter brutaal is en je meer geld afhandig probeert afhandig te maken. Daarbij kan het verleidelijk zijn om de fraudeur te geloven, omdat je al een behoorlijk bedrag hebt overgemaakt. Zorg ervoor dat je op geen van deze verzoeken in gaat en breek al het contact met deze persoon af.

Voorkomen is beter dan genezen

Het is belangrijk dat je je, zodra je begint met online daten, aansluit bij een veilige datingsite met handmatig gecontroleerde profielen. Hierdoor minimaliseer je de kans dat er oplichters op de site zitten en dat je in contact kunt komen met datingfraudeurs. Onderstaand noemen we enkele betrouwbare en veilige datingsites die tevens beschikken over het Veilig Daten keurmerk.

1. Parship

Een van de meest betrouwbare datingsites van Nederland. Parship controleert alle nieuwe leden handmatig en zorgt er hiermee voor dat oplichters geweerd worden van de website. Daarnaast monitort Parship dagelijks het gebruik van de website om verdacht gedrag te ontdekken en aan te pakken.

• Bezoek de Parship website »

Bezoek Parship

2. Pepper

Op deze datingsite geldt een sterk controlebeleid voor neppe profielen. Zodra je een afbeelding op je profiel zet die niet overeenkomt met je eigen persoon, of een andere afbeelding die je van internet hebt gehaald, wordt je account tijdelijk geblokkeerd. Fraudeurs hebben inmiddels door dat sommige sites erg streng zijn met het checken van profielen en vermijden daarom deze sites. Ook Pepper beschikt over het Veilig Daten Keurmerk.

• Bezoek de Pepper website »

Bezoek Pepper

3. Lexa

Deze website is iets goedkoper dan de eerder genoemde websites, maar ook hier is goede controle op profielen. Met het Veilig Daten keurmerk kun je er op Lexa vanuit gaan dat er geen addertjes onder het gras zitten en dat je account in goede handen is. De website is tevens zeer goed beveiligd en heeft een zero-tolerance beleid tegenover oplichters.

• Bezoek de Lexa website »

Bezoek Lexa

Datingfraude op televisie

(PAUW – 2016)

Op 30 augustus 2016 werd er in het TV programma PAUW aandacht besteed aan het fenomeen datingfraude. In de uitzending waren Marlon van Dalen en Anja Jansen die beide slachtoffer werden van datingfraude. In het televisiefragment wordt de werkwijze van de oplichters, zoals eerder in dit artikel besproken, erg goed uitgelicht. In het geval van Marlon werden er zelfs afbeeldingen gephotoshopt om te bewijzen dat de fraudeur echt op een boorplatform werkzaam was.

Zoals je in het fragment kunt zien, hanteren deze fraudeurs zeer slinkse werkwijzes, en proberen ze hun slachtoffer ongelooflijk in te palmen.

TROS Opgelicht (2016)

Ook bij TROS Opgelicht was er in september 2016 aandacht voor datingfraude. Aan het woord kwamen diverse slachtoffers die variërend van enkele duizenden tot enkele tienduizenden euro’s verloren aan datingfraude. Ook in deze reportage zie je weer veel van de eerder besproken trucs terug die vaak voorkomen bij voorschotfraude.

Datingfraude bij TROS Opgelicht (September 2019)

Als vervolg op de aflevering hierboven werd in september 2019 wederom aandacht besteed aan dezelfde zaak. Ondanks dat de oplichters in Maleisië eerder werden gearresteerd, wist de Nederlandse handlanger van de bende (Annie) eerder nog te ontkomen. Deze vrouw fungeerde als vertrouwenspersoon en overtuigde slachtoffers om tienduizenden euro’s over te maken naar Maleisië. Recentelijk heeft het openbaar ministerie de zaak tegen Annie geseponeerd. TROS Opgelicht spreekt in deze uitzending onder andere met de persofficier van het OM.

Datingfraude bij Eenvandaag (Februari 2019)

In februari 2019 was er wederom aandacht voor datingfraude op TV. Ditmaal bij het actualiteitenprogramma Eenvandaag. In de uitzending wordt het voorbeeld vam Marlon van Dalen behandeld. Marlon werd €30,000 afhandig gemaakt door Nigeriaanse datingfraudeurs. Naar aanleiding van de uitzending heeft Eenvandaag ook enkele tips online gepubliceerd om datingfraude te voorkomen.

Om te concluderen kunnen we zeggen dat je gewoon goed na moet denken bij het online daten. Zodra je in contact komt met nieuwe mensen, houd dan de eerder besproken punten in je gedachte en probeer verdachte activiteiten te herkennen. Laat je niet verblinden door de liefde, want hierdoor word je kwetsbaar voor oplichters.

Als je goed oplet kun je veel plezier beleven aan datingsites, en ondanks het risico dat datingfraude met zich mee brengt, kun je op veel datingsites prima veilig online daten.

Dit artikel is geschreven door Robin de Boer

Dating coach Robin is al jarenlang blogger voor Datingsitekiezen.nl. Getrouwd met een leuke man die ze heeft ontmoet via een datingsite. Een creatieve veelvraat die gek is op schrijven, ontwerpen en tekenen. LinkedIn