Hoe ga je om met jaloezie in een relatie?

Iedereen is weleens jaloers: een knap meisje kijkt net te lang naar je vriend, of een collega toont overmatige interesse in je vriendin. Een gezonde dosis jaloezie toont alleen maar aan dat je om je partner geeft en de relatie graag wil beschermen. Het wordt echter een ander verhaal als jaloezie een terugkerend thema is in jullie relatie. Hoe herken je structurele jaloezie bij jezelf of bij je partner? Waar komt het vandaan en hoe gaan jullie ermee om? In dit artikel lees je hoe jullie het groene monster kunnen temmen…

Wat is jaloezie?

Jaloezie is een instinctieve emotie waar we niet altijd controle over hebben. Bij deze complexe emotie komt een relatie onder druk te staan door een derde persoon. Het kan hierbij gaan om een liefdesrelatie, maar ook om collega’s die strijden om promotie of om broers en zussen die vechten om aandacht. In liefdesrelaties speelt exclusiviteit een grote rol, waardoor jaloezie sneller de kop op steekt.

Hoe herken je jaloezie?

Je herkent eigen jaloezie aan gevoelens van angst, woede, afgunst of vernedering. Ze komen voort uit een angst om de ander te verliezen. Een jaloerse partner herken je aan overmatige controle: hij of zij wil het liefst dat je thuis blijft, ondervraagt je na een avondje uit of gluurt stiekem mee op je telefoon.

Waar komt jaloezie vandaan?

Sommige personen zijn jaloerser aangelegd dan anderen, dit wordt vaak gevoed door gebeurtenissen uit het verleden, zoals een onstabiele gezinssituatie, een vreemdgaande ex of pesterijen. Jaloezie heeft dan ook alles te maken met iemands eigen zelfbeeld, onzekerheid en zelfvertrouwen; hoe kritischer je over jezelf denkt, hoe logischer het lijkt dat een partner je zou verlaten.

In een goede, liefdevolle relatie waarin veel gecommuniceerd wordt, krijgt jaloezie veel minder kans om op te spelen. Instabiele relaties waar partners langs elkaar heen leven of waar er weinig onderling respect heerst, wakkeren jaloerse gevoelens juist aan.

Helaas zijn er ook slechte(re) relaties waarin het vertrouwen wordt beschaamd doordat een van de partners vreemdgaat. Hierdoor is er een directe en gegronde aanleiding voor de jaloezie waardoor het lastiger wordt om de ander weer te vertrouwen. Door veel te praten en de oorzaken van het vreemdgaan te achterhalen, kan het vertrouwen herstelt worden en de relatie weer gezond(er) worden.

Wat is de invloed van jaloezie op een relatie?

In liefdesrelaties gaat het al mis bij de redenering dat de ander ‘een bezit’ is. Op die manier ontstaat er een scheve verhouding waarbij de ene partner continue controle wil hebben, terwijl de andere partner zich beperkt voelt in zijn of haar doen en laten. Als de jaloezie niet wordt aangepakt, kunnen er onnodige ruzies ontstaan. Een bijkomend probleem is dat de niet-jaloerse partner dingen kan gaan verzwijgen, omdat hij/zij geen zin heeft in kritiek van de jaloerse partner. Dat gooit natuurlijk alleen maar olie op het vuur. In een relatie waar beide partners jaloers zijn, wordt het nog ingewikkelder omdat elk vertrouwen ontbreekt.

Hoe ga je om met jaloezie in een relatie?

Als bovenstaande situaties je bekend voorkomen, heb je te maken met jaloezie in je relatie. Om te beginnen moet je bepalen bij wie de jaloerse gevoelens spelen: bij jou, bij je partner of bij jullie beiden? Daarna moeten jullie bij jezelf nagaan waar de jaloezie vandaan komt. Hebben jullie vaker te maken gehad met jaloezie, of roept de huidige relatie deze gevoelens op? Komt het voort uit een gebrek aan zelfvertrouwen, of gedraagt een van de partners zich ineens mysterieus? Door samen eerlijk en kritisch te kijken naar de oorzaak van de jaloezie, kunnen jullie het begrijpen en stappen ondernemen om de jaloezie de baas te worden.

Wat moet ik doen als ik jaloers ben in mijn relatie?

Doorbreek het patroon

Jaloerse gevoelens zorgen voor een hardnekkig gedragspatroon dat gekenmerkt wordt door een gebrek aan vertrouwen, overmatige controle en angst. Als je partner bijvoorbeeld uit eten gaat met een collega, probeer hier dan niets achter te zoeken en wens je partner veel plezier. Door te controleren of de informatie wel klopt, wordt de jaloezie gevoed. Het is geen makkelijk proces, maar de jaloezie zal gaandeweg verminderen.

Deel je gevoelens

Het erkennen van jaloerse gevoelens is een dappere stap, maar slechts een begin van een jaloezievrije relatie. Als je ondanks je eigen inzet en de hulp van je partner nog (te) veel last hebt van jaloerse gevoelens, praat er dan over. Vertel welke zaken deze gevoelens stimuleren, voordat ze de overhand gaan nemen. Ook als het te maken heeft met een gebeurtenis uit het verleden, helpt het jullie beiden om erover te praten.

Ga niet spiegelen

Soms lijkt wraak een makkelijke oplossing. Als je bijvoorbeeld kwaad en onzeker was omdat je partner onverwachts laat thuis kwam, doe jij hetzelfde terug door een paar dagen later ook urenlang van de radar te verdwijnen. Waarschijnlijk vindt jouw partner jouw gedrag niet leuk, maar het is zeer onwaarschijnlijk dat hij/zij de link legt met zijn/haar eigen gedrag. De kans is groter dat jullie beiden kwaad zijn en ruzie krijgen. Om dit te voorkomen, kun je jouw partner beter direct aanspreken op het gedrag en uitleggen waarom je graag op de hoogte zou zijn.

Wat moet ik doen als mijn partner jaloers is in onze relatie?

Wees open

Hoe mysterieuzer jij bent over jouw leven, des te sneller je partner zich jaloers voelt. Partners die angstvallig hun smartphone bewaken, wekken niet echt vertrouwen op. Aan de ene kant wil je niet dat je partner je telefoon doorzoekt, omdat het je kwetst dat hij/zij je niet vertrouwt. Aan de andere kant, heb je niets te verbergen, toch? Daarnaast kan het helpen om samen een globale agenda te maken, zodat het controlegevoel van je partner afneemt.

Geef bevestiging

Waarschijnlijk ben jij niet de oorzaak van je partners onzekerheid. Wel kun je extra aandacht geven aan de bevestiging die je partner nodig heeft. Je bent niet voor niets voor je partner gevallen; laat nog steeds duidelijk weten waarom je diegene zo leuk vindt en waarom je de relatie zo waardeert. Jaloerse partners vergelijken zichzelf vaak eindeloos met anderen, probeer daarom te vermijden dat je andere stellen of knappe collega’s de hemel in prijst.

Kom voor jezelf op

Vertellen waar je heengaat, wat je hebt gegeten, met wie je aan het bellen bent: als je eenmaal toegeeft aan de controlerende trekjes van je partner, kom je in een neerwaartse spiraal terecht waarin je partner steeds meer van je vraagt. Probeer daarom alleen in te stemmen met beslissingen waar jij zelf ook achter staat. Als je bijvoorbeeld een contact verbreekt omdat je partner dit van je vraagt, dan bevestig je dat het contact niet pluis was.

Professionele begeleiding

Geef jullie nieuwe strategie een paar maanden de tijd en kijk of het beter gaat. Kleine verbeteringen zijn iets om trots op te zijn, op termijn dragen ze bij aan het verdwijnen van jaloerse patronen in jullie relatie. Als jullie er naar verloop van tijd niet uitkomen, bijvoorbeeld als de jaloezie bijvoorbeeld te diep zit geworteld in iemands jeugd, dan kan het helpen om professionele hulp van een psycholoog te zoeken. Het is aan jullie om te bepalen of jullie een individuele of een gezamenlijke sessie willen volgen. Wel is het raadzaam om de bevindingen van de gesprekken op z’n minst met elkaar te delen, om zo meer begrip te creëren voor het jaloerse gedrag.

Dit artikel is geschreven door Robin de Boer

Dating coach Robin is al jarenlang blogger voor Datingsitekiezen.nl. Getrouwd met een leuke man die ze heeft ontmoet via een datingsite. Een creatieve veelvraat die gek is op schrijven, ontwerpen en tekenen. LinkedIn