Hoe ga je om met een depressieve partner? (9 tips)

Depressiviteit. Het is een thema waar men niet graag over praat, maar dat wel veelvuldig voorkomt in de hedendaagse maatschappij. Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kampt zo’n 8% van de Nederlandse bevolking met depressieve gevoelens. Dit komt neer op zo’n 1 miljoen mensen. Alhoewel dit voor de mensen in kwestie natuurlijk uiterst vervelend is, is er een groep waar vaak weinig tot geen aandacht aan wordt gegeven: de partners van depressieve mensen. Deze hebben het vaak net zo zwaar of misschien zelfs wel zwaarder. Hoe ga je om met een depressieve partner? Hoe deal je met iemand die niet gelukkig is in het leven? Op deze – en meer – vragen geven we antwoord in dit artikel.

1. Begrijp de depressie van je partner

Dat we soms onze dag niet hebben, dat overkomt de beste. Je staat ‘s ochtends op en stoot je teen tegen de rand van het bed. Je eerste kopje koffie stoot je om en nog voor je dag goed en wel begonnen is, is de toon al gezet: dit is een off-day. Gedurende de dag lukt het je maar niet om in een goed ritme te komen en gevoelens van somberheid, irritatie en misschien wel boosheid overheersen. Maar morgen is er weer een nieuwe dag en voor de meeste mensen schijnt dan letterlijk en figuurlijk weer de zon.

Bij mensen die kampen met een depressie ligt dit anders. De off-day wordt een off-week en een off-week wordt een off-maand. De gevoelens van neerslachtigheid, somberheid en lusteloosheid blijven aan. Hier kunnen talloze redenen voor zijn. Een vervelende situatie op school of werk bijvoorbeeld of een relatie die niet lekker loopt. Financiële problemen, schulden, verslavingen, maar bijvoorbeeld ook een gebrek aan zonlicht. De zogenaamde winterdepressie is er immers niet voor niets. Tevens kan iemand aanleg hebben voor depressiviteit. Zit het ‘in de genen’. Of heeft men last van hormoonschommelingen. Een ‘vaste oorzaak’ voor depressief zijn is er dan ook simpelweg niet. Feit is dat het de beste kan overkomen en soms heeft men zelf niet eens in de gaten dat men depressief is. Gooit men het op de drukke (en stressvolle) periode op werk bijvoorbeeld en verwacht men dat dat sombere gevoel vanzelf wel weer overgaat zodra de stress wat afneemt. Dat juist dit ‘levensgevaarlijk’ is moge duidelijk zijn. Er is niets mis mee om te erkennen dat je depressieve gevoelens hebt. Je kunt een probleem immers pas oplossen zodra je erkent dat er een probleem is.

2. Een depressieve partner

Een partner die te maken krijgt met een depressieve geliefde weet vaak in eerste instantie niet goed raad met de situatie. Men gaat vaak aan zichzelf twijfelen: “is hij of zij dan niet gelukkig meer met mij? Heb ik iets fout gedaan? Houdt hij of zij dan niet meer van mij? Is het leven met mij samen het dan niet meer waard?”

Onderhuidse problemen

Het kan ook voorkomen dat men helemaal niet in de gaten heeft dat de partner kampt met depressieve gevoelens. Veel mensen die depressieve gevoelens ervaren durven hier niet al te gauw voor uit te komen. Op vragen als “gaat het wel goed met je?” wordt vaak laconiek geantwoord met “ja hoor, gewoon wat druk op werk”. Juist dit maakt het leven met een partner die depressief is vaak zo moeilijk.

Het ene moment lijkt er geen vuiltje aan de lucht en het andere moment ziet je partner het allemaal niet meer zitten. Problemen woeden vaak onderhuids, net zolang tot de partner thuis komt te zitten vanwege het depressief zijn en/of vanwege een burnout.

Depressieve gevoelens slaan over

Iets anders dat ook eenvoudig kan gebeuren is dat de partner van iemand die depressief is, zelf ook te maken krijgt met sombere gevoelens en neerslachtigheid. Het is lastig om positief te blijven als de liefde van je leven enkel nog maar negatieve gevoelens uit.

Iemand die depressief is zal bijvoorbeeld ook minder geneigd zijn om te knuffelen of te vrijen, iets dat een belangrijk onderdeel is van een relatie. Ook communiceren kan in veel gevallen op éénrichtingsverkeer gaan lijken. Hij of zij is in zichzelf gekeerd en heeft nog maar weinig oog voor wat jou bezighoudt. De partner van iemand die depressief is zal in veel gevallen veel moeten slikken en zich aan moeten passen aan de partner. Met als gevolg dat je dus zelf ook niet meer het zonnetje in huis kunt zijn.

3. Omgaan met een depressieve partner

Het belangrijkste bij depressiviteit is inzien dat het om een ziekte gaat. Een ziekte die in de meeste gevallen vroeg of laat over gaat, uitzonderingen uiteraard daargelaten.

Sommige mensen zijn nu eenmaal zo ongelukkig in dit leven, dat niets of niemand ervoor kan zorgen dat de negatieve gevoelens over gaan. Het meest schrijnende voorbeeld daarvan is misschien nog wel onze eigen Antonie Kamerling. De beste man had een mooie carrière, een prachtige vrouw, twee wolken van kinderen en besloot toch een einde aan zijn leven te maken omdat hij de depressiviteit niet de baas kon. Gelukkig is depressiviteit in de meeste gevallen ‘gewoon’ te genezen.

Een depressie kost tijd

Gewoon is daarbij natuurlijk niet voor niets tussen haakjes geplaatst. Een depressie gaat nooit ‘gewoon’ zomaar over. Daar gaan tijd en soms veel bloed, zweet en tranen overheen voordat men weer helemaal de oude is. Als men überhaupt weer helemaal de oude wordt. Soms komt men er sterker uit en voelt men zich herboren, maar soms werken de depressieve gevoelens sluimerend door en bestaat de kans op een terugval altijd. Als partner is het goed om te beseffen dat dit ook tot de mogelijkheden behoort.

Je relatie zal niet meer hetzelfde zijn. Soms is de relatie na de depressie sterker dan ooit, maar er bestaat ook een mogelijkheid dat jij als niet-depressieve-partner zoveel hebt gegeven aan je depressieve geliefde, dat er barsten in de kruik zijn ontstaan die nooit en te nimmer meer gelijmd kunnen worden.

Ondersteun je partner

Voor het einde van de depressie nadert zal er echter genoeg op je pad komen. Hierbij is het belangrijk dat je je partner ondersteunt, maar ook jezelf niet uit het oog verliest. Uiteindelijk ben jij ook een individu dat recht heeft op geluk. Als je samen bent met iemand maak je doorgaans de afspraak dat dit door dik en dun is. In goede tijden, maar ook in de slechte tijden. We gaan er dan ook maar even vanuit dat je niet direct de handdoek in de ring gooit zodra het moeilijk wordt, maar een doorzetter bent en je partner wilt steunen in deze donkere periode. Hieronder een aantal tips die je daarbij kunnen helpen.

4. Laat je depressieve partner praten

Eén van de meest voorkomende problemen bij depressieve mensen is dat ze zich helemaal in zichzelf keren. Ze stoppen met praten. Ze houden hun gevoelens binnenskamers. Er is maar weinig dat zo ontzettend destructief is als je gevoelens en gedachten niet uiten. Het kan dus zeker helpen als je je partner stimuleert om zijn of haar gevoelens te laten uiten. Probeer daarbij altijd objectief te zijn en niet te oordelen, zelfs als er zaken besproken worden die betrekking hebben op jezelf.

Vergeet niet dat je partner op dit moment veel zaken door een gekleurde bril ziet. Objectiviteit zal er niet zijn. Alles is negatief en somber en je partner kan soms dus dingen zeggen die hij of zij op dat moment helemaal niet zo bedoelt, maar er simpelweg rottig uitkomen door zijn of haar gemoedstoestand.

Wanneer je partner liever niet met iemand anders praat

Het kan voorkomen dat je partner wel wilt praten, maar dit liever niet met jou doet. Accepteer dit en stimuleer hem of haar om met iemand anders te gaan praten. Dit kunnen kennissen, vrienden, familie of collega’s zijn, maar bijvoorbeeld ook een psycholoog.

Belangrijk is in ieder geval dat hij of zij zijn gevoelens kan uiten en het hele zaakje bij iemand kwijt kan. Vaak scheelt dit al enorm veel. Zodra we het kwijt zijn is er weer ruimte in de geest om anders naar bepaalde zaken aan te kijken. Ook kan het zo zijn dat een buitenstaander (bijvoorbeeld een psycholoog) inzichten deelt die iemand die dichtbij de depressieve persoon staat, nooit zou kunnen geven. Extra reden dus om toch maar eens een gesprekje met een professional in te plannen.

5. Luister

Misschien overbodig na bovenstaande, maar een luisterend oor doet wonderen. Zorg dus dat je luistert naar je partner op het moment dat hij of zij met je wilt praten. Ja, je hoofd kan er niet naar staan na een drukke werkdag of als de kids weer eens heel druk zijn geweest, maar juist nu heeft je partner het nodig. Geef hem of haar dan ook dat luisterende oor als er om gevraagd wordt.

6. Geduld

In navolging van bovenstaande: alles valt of staat momenteel met geduld. Stimuleer je partner om te praten, maar push hem of haar niet. Heb er begrip voor als hij of zij nu eventjes wilt mokken in zichzelf en probeer het op een later moment opnieuw. Zoals gezegd zal jij nu even diegene moeten zijn die wat meer water bij de wijn moet doen. Het helpt niet als je daarbij ongeduldig bent en weinig begrip hebt voor je partner.

7. Blijf dingen doen samen

Een depressieve partner heeft in veel gevallen nog maar weinig zin om dingen te ondernemen. Toch is het juist goed om dit wel te doen. Een avondje cabaret of een musical bezoeken kan bijvoorbeeld veel goed doen. Je partner is even weg uit het hoofd en jullie hebben samen weer een mini-geluksmomentje gehad. Dit draagt bij aan het genezen van de ‘ziekte’.

Let er wel op dat je niet gaat pushen en je partner geen dingen tegen zijn of haar zin in laat doen. Als hij of zij normaal niet van cabaret houdt, dan is het natuurlijk ook niet slim om dit voor te stellen als hij of zij niet helemaal lekker in zijn of haar vel zit.

8. Blijf intiem samen

Ook deze tip kan weer lastig zijn als je te maken hebt met een depressieve partner waarvan het libido naar het nulpunt is gedaald, maar tevens is dit weer erg belangrijk. Voorkom dat jullie helemaal langs elkaar heen gaan leven en zoek die intieme momentjes bewust op. Knuffel je partner eens stevig en/of verleidt hem of haar ‘out of the blue’.

Seks is weer zo’n manier om even uit het hoofd te geraken. Als het goed is ben je beiden in het moment en is er geen ruimte om bezig te zijn met negatieve gevoelens en gedachten. Een orgasme is de kers op de taart en zorgt wederom weer voor een mini-geluksmomentje. Dit kan wederom bijdragen aan het herstel, maar ook hier weer: push niet als je partner duidelijk laat blijken er geen zin in te hebben. Doordrammen werkt in zo’n situatie alleen maar averechts.

9. Vergeet jezelf niet!

Onder het mom van ‘save the best for last’. Vergeet jezelf vooral ook niet. Het is erg verleidelijk om in deze periode helemaal over te gaan op zorgdrager voor je partner, maar zoals eerder in dit artikel gesteld: jij bent ook een mens van vlees en bloed dat recht heeft op geluk. Nu je partner aan dat geluk niet heel veel bij kan dragen zal je er zelf zorg voor moeten dragen.

Ga dus vooral shoppen als je dat wilt. Of een avondje voetbal kijken met je vrienden. Je geeft al zoveel in deze periode dat je niet jezelf uit het oog moet verliezen. Alleen door voor jezelf mini-geluksmomenten in te bouwen is het leven met een depressieve partner vol te houden. Doe je dit niet, dan ga je er aan onder door. Is het niet vroeg, dan is het wel laat. Het zou zonde zijn als je al die tijd zorg hebt gedragen voor je partner en dat – zodra hij of zij uit de depressie is geraakt – jij uiteindelijk uitgeput raakt en zelf thuis komt te zitten met de gordijnen dicht en een dekentje over je heen.

Dit artikel is geschreven door Robin de Boer

Dating coach Robin is al jarenlang blogger voor Datingsitekiezen.nl. Getrouwd met een leuke man die ze heeft ontmoet via een datingsite. Een creatieve veelvraat die gek is op schrijven, ontwerpen en tekenen. LinkedIn